متولیان فرهنگی بخوانند...! (3)
پ: عملکرد مسجد در تربیت
این روایت را احتمالاً بارها شنیده اید؛ اما فکر کنم تا به حال نه آن را تا آخر خوانده باشید و نه شنیده باشید!
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:
"من در میان شما دو چیز گران سنگ باقی می گذارم: کتاب خدا و اهل بیتم و هرکه اهل بیت مرا دوست بدارد، حتماً قرآن را نیز دوست می دارد و هر که دوست دار قرآن باشد، مساجد را نیز دوست می دارد؛ چرا که مساجد درگاه ها و خانه های خداست. در مرتفع ساختن آن ها اذن داده شده و خدا در آنها برکت قرار داده است. اهل مسجد، مبارک و محترم و آراسته و از خطرها در امانند. آنان در نمازند و خداوند در کار رفع نیاز آن هاست. آنان در مسجدند و خدای بزرگ بر آن ها ناظر و محیط است."
(مستدرک الوسائل، ج3، ص354)
عَنِ النَّبِیِّ ص:
"مِثْلَهُ وَ قَالَ مَنْ أَحَبَّ اللَّهَ فَلْیُحِبَّنِی وَ مَنْ أَحَبَّنِی فَلْیُحِبَّ عِتْرَتِی إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ- کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی وَ مَنْ أَحَبَّ عِتْرَتِی فَلْیُحِبَّ الْقُرْآنَ وَ مَنْ أَحَبَّ الْقُرْآنَ فَلْیُحِبَّ الْمَسَاجِدَ فَإِنَّهَا أَفْنِیَةُ اللَّهِ وَ أَبْنِیَتُهُ أَذِنَ فِی رَفْعِهَا وَ بَارَکَ فِیهَا مَیْمُونَةٌ مَیْمُونٌ أَهْلُهَا مُزَیَّنَةٌ مُزَیَّنٌ أَهْلُهَا مَحْفُوظَةٌ مَحْفُوظٌ أَهْلُهَا هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ وَ اللَّهُ فِی حَوَائِجِهِمْ هُمْ فِی مَسَاجِدِهِمْ وَ اللَّهُ مِنْ وَرَائِهِم."
به نظر، کارکرد های مسجد، از گذشته تا کنون را به طور خلاصه اینطور می توان گفت:
کانون اجتماعی؛ کانون عبادی؛ مرکز اجتماعی؛ پایگاه سیاست؛ محل بیت المال؛ محلی برای قضاوت؛ مرکز آموزش؛ پایگاه اجتماع نظامی؛ کانون کمک به مستمندان؛ دانشگاهی کهن؛ و...(1)
اما کارکرد تربیتی مسجد، اید اثرگذارترین و محوری ترین کارکرد مسجد باشد.
زیرا ابعاد تربیتی مسجد به گونه ای با ابعاد عبادی آن مرتبط است؛ زیرا عبادت پرورش دهنده ی روح و روان آدمی بوده و پایخ به آن، در واقع، پاسخ نیازی طبیعی و مهم است؛ و کسی که نیازهای جسمی و روانی خود را به طور منطقی پاسخ گویدشخصیتی متعادل می یاد. که این خود نکته ای مهم در تربیت است.
همچنین مسجد با ایجاد آشنایی و پیوند میان مؤمن با نخبگان و صالحان جامعه، بستری مناسب برای پرورش و تربیت روحی، اجتماعی وی فراهم می کند. در حالیکه در مکتب تربیتی اسلام «انزوا طلبی» و «جمع گریزی» بیماری روحی شناخته می شود.
اما؛ حضور مردم در مساجد نسبت به دوران انقلاب و سال های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب کاهش یافته است. بنابراین، به صورت جدی این سوال مطرح است که دلایل کاهش این حضور چیست؟
حالا به نظر شما...
اگر قرار باشد مسجد ملحقاتی داشته باشد، آشپزخانه! مهم تر است یا فروشگاه محصولات فرهنگی؟ اتاق روحانی مهم تر است یا سالن مطالعه؟
غیر از زمان برگزاری نماز جماعت، در مسجد باید بسته باشد؟
برای پاسخگویی به سؤالات و ارتباط معنوی و عاطفی بین روحانی و نمازگزار(بخوانید جوان و نواجوان!) چه فکری شده است؟
پ.ن: جهت تکمیل مطالعه در این مورد به پایگاه اطلاع رسانی حوزه (اینجا کلیک کنید!) و کتاب "من سیاسی نویس نیستم!" مراجعه کنید.
* مطالب مرتبط:
سمت خدا
